Drie jaar geleden werd Freek Klijzing geopereerd. Een tumor en lymfeknopen werden verwijderd uit de lies, buik en bil. Na de operatie werd duidelijk dat hij compressiehulpmiddelen nodig heeft. Er begon een zoektocht naar het juiste hulpmiddel. Tegelijkertijd pakte Freek zijn normale leven weer op. In een interview in het magazine Lymfologica van NLNet vertelt Freek hoe het drie jaar na zijn operatie gaat.
‘Ik ben van het optimistische: het gaat goed, en ik laat me niet beperken. Wel kreeg ik wondroos. De eerste keer was twee jaar geleden. Ik heb toen een week in het ziekenhuis gelegen, de medicatie sloeg niet goed aan en er moest een infuus toegediend worden Na die eerste keer kwam er nog een keer, maar toen had ik het snel door. Inmiddels heb ik een soort van voorrang bij mijn huisarts, zodat we direct aan de pillen kunnen en het na een paar dagen alweer een stuk beter is. Door het te herkennen los je het sneller op. Ik ben alerter: hoe voorkom je het en wat doe je aan huidverzorging? Meteen ontsmetten als je bijvoorbeeld een wondje ziet. En ik moet zeggen: het gaat al een tijd goed. Omdat mijn lymfeklieren door de wondroos een flinke tik kregen heb ik mijn TEK elke dag nodig. Maar, heel belangrijk is: ik ervaar er geen hinder door. Het aantrekken is niet veel werk en ik heb geen beperkingen. Het is eerder een mindset, een bewustzijn. Geen hindernis. En ik werk fulltime. Ik ben directeur bij ROC Midden-Nederland en daar directeur van het welzijnscollege.’
Dat is een stevige functie!
‘In het begin merkte ik daar wel een belemmering. Niet van mezelf, maar bijvoorbeeld van het UWV. Soms vind ik het betuttelend. Ik wil fulltime werken en zij zijn, misschien terecht, heel voorzichtig, Want ik heb wel kanker gehad. Maar mijn lijf en gevoel zeggen: het is allemaal weer ok. Ik wil een ander liever niet hoeven overtuigen van mijn eigen inzetbaarheid. Ik denk dat de maatschappij nog niet zo is ingesteld op mensen die kanker hadden en wel weer helemaal meedoen in het werkproces. Gelukkig heb ik een fijne werkgever die me aan de slag laat gaan. Ik heb gewoon geen zin in gedoe.’
Ik trek elke dag een kous aan en dat is deel van mijn dagelijkse routine. Het is geen dagtaak
Wat is verschil tussen nu en toen?
‘Toen was ik er echt mee bezig. Oh, ik heb oedeem en oh, ik heb een kous. En nu denk ik: oh ja, er was nog iets. Het is naar de achtergrond gegaan. Ik trek elke dag een kous aan en dat is onderdeel van mijn dagelijkse routine, net zoals de rest van je kleding. Wel ben ik alert op wondjes. Maar dat is geen dagtaak.
Natuurlijk is het met vrienden nog wel eens een gespreksonderwerp: hoe gaat het met je gezondheid? En op werk weten een aantal mensen het omdat je toch nog wel eens naar het ziekenhuis moet voor controle, je bent dan zo een dag kwijt. Maar de meeste mensen weten het niet en ik vind het ook niet langer van belang om het te delen. Dat is natuurlijk wel anders als je als ervaringsdeskundigen met elkaar kunt praten over kanker of lymfoedeem of als je tips kunt delen.’
En als je kijkt naar de compressie?
‘Ik heb compressie altijd gezien als iets dat je nodig hebt om te herstellen en alles te kunnen doen. Intussen heb ik wel alle vormen gehad die er bestaan: van de knie naar een heel been, een teenkap en de lange broek van de foto van toen. Je bent blij dat het helpt, maar qua draagcomfort is het soms onhandig als je je kous een paar keer op een dag moet optrekken of als de kous knelt. Maar dat zijn de keuzes die je hebt: of je hebt een dik been of wondroos, of je moet een paar keer per dag je kous optrekken. Nou, dan weet ik het wel. Ik laat ‘m elk jaar opmeten en elk jaar is er een verschil. Daarom heb ik de TEK het liefst goed op maat. En ik wil natuurlijk met de tijd meegaan, dus elk jaar een ander kleurtje. Ook makkelijk om ze uit elkaar te houden!’
Ik laat ‘m elk jaar opmeten en elk jaar is er een verschil
Wat raad je als ervaringsdeskundige andere mensen met lymfoedeem aan?
‘Wat ik zelf deed is: met veel mensen erover praten. Ga op zoek naar goede tips. Ik kwam ook snel bij een oedeemtherapeut en haar kon ik heel veel vragen stellen. Ik zocht via Google, maar dat is lastig, er zijn zoveel vormen en soorten. Wat is op jouw van toepassing? Dus: ga gericht op zoek, laat je informeren en stel alle vragen die je hebt. En kies vervolgens twee zaken om je op te focussen. Daar ga je dan wat mee doen.’
Welke twee zaken koos jij?
‘Voor mij ligt de focus op zelfmanagement. Wat kan ik zelf doen? Als er iets blokkeert, hoe krijg ik het dan los? En dan toch ook: sporten. Dat zijn de twee dingen en die combineer ik. Sporten hielp drie jaar geleden ook. Door de wondroos schoot het erbij in en dan merk je meteen dat dat wat doet met je lijf. Dus ik ben zo’n 2,5 maand geleden weer begonnen en combineer dat met de gecombineerde leefstijl interventie (gli) en gezonde voeding. Het werkt. Je krijgt minder lichaamsvet en meer spieren en zo werk je er zelf aan om de lymfe-afvoer te verbeteren. En dat is weer goed voor mijn been. Ik ga drie keer per week sporten daarna denk ik: dat heb ik toch goed gedaan. Het is geen verplichting, maar een goede actie in de categorie zelfmanagement.’
Wat let je op als het om voeding gaat?
‘Op alcohol en zoutgebruik. Maar ook op vet. Het was voor mij een eyeopener dat echt overal vet inzit. Ik probeer de 0% vet-variant te eten en meer groente en fruit. Dat helpt gewoon, ik doe het en begin het bijna lekker te vinden! Terwijl ik een carnivoor ben.’
Mijn tip: kijk eens naar wat er allemaal kan. Dan kun je veel meer dan je denkt
Ten slotte, is er nog iets anders dat je wilt vertellen?
‘Kijk naar wat er allemaal wel kan. Er kan zoveel, eigenlijk alles. Ik zie om me heen soms dat mensen blijven hangen. Heb de focus op wat er allemaal wel kan en dan kun je veel meer dan je denkt. Mijn oedeemtherapeut Susan Fagel zegt: ik heb je nog nooit horen klagen. Dat is gewoon mijn mindset en het helpt me. Ik zeg natuurlijk niet dat je het moet negeren, de kans op wondroos is gewoon groter.’
Freek woont in Amsterdam met Mathijs en Friese Stabij Minke. Hij is een echte Amsterdammer en woont nog in zijn geboortehuis.
Dit ervaringsverhaal stond in 2023 in editie 36 van Lymfologica, het magazine voor donateurs van patiëntenvereniging NLNet.
Tekst en beeld uit Lymfologica mogen alleen gebruikt worden na toestemming van de redactie: redactie@lymfoedeem.nl.
Foto’s: Freek Klijzing
Artikel : Babette Langbroek
